Een reis langs vele piramiden en andere leuke bezienswaardigheden.

Dag 5, zondag 3 december 2017.

Programma vandaag: Sakkara deel 2, piramiden van Pepi I en Pepi II, mastaba van Sjepseskaf en de zonnetempel van Nioeserre

Na een stevig ontbijt om 7 uur in de auto gestapt op weg naar Sakkara, daar aangekomen waren we 20 minuten te vroeg en moesten we even wachten totdat de site open ging. Het nieuws dat we naar de piramiden van Pepi I en II wilden gaan was inmiddels ook doorgedrongen tot de inspecteur alhier en die vertelde ons dat we naar het plaatselijke bureau van antiquiteiten moesten gaan en 10000 Egyptische ponden moesten betalen zodat we o.b.v. een inspecteur aldaar en kijkje konden nemen, je begrijpt wel dat we daar niet op in gingen.......

Plattegrond van de necropolis van Sakkara, met dank aan Osirisnet.

Piramide van Unas.

Nadat de poort open ging, direct weer de benodigde tickets gehaald en doorgereden naar de parkeerplaats nabij de piramide van Unas. Aangezien ik de eerste was kon ik gelukkig even tijdelijk ongestoord foto's maken.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramide van Unas.

Mooi deze hebben we dan eindelijk ook gehad, geweldig weer om dit te mogen zien.
Nu op naar een ander onlangs geopend gedeelte, het Bubasteion, ben benieuwd.

Het Bubasteion.

Het Bubasteion was een tempel complex ten tijde van de Ptolemeeën en de Romeinen toegewijd aan de godin Bastet. De plaats werd genoemd, Abwab el-Qotat ("De poorten der katten"). Het tempelcomplex is omringd door een 275 meter brede en 325 meter lange muur en is gesitueerd ten zuidoosten van de piramide van Teti. Het heeft een grote entree aan de zuidzijde. In het Nieuwe Rijk bevond zich op deze locatie al een tempel van Bastet, die werd geëerd als de "Vrouwe van Ankhtawy".
De site werd grondig onderzocht vanaf 1976 door Alain Pierre Zivie en de eerste opgravingen begonnen in 1980.

In één van de tombes, die van Aperia bevindt zich een prachtige Hathor.

Klik op de afbeelding om meer te zien van het Bubasteion.

Schitterende tombes, ben blij dat ik de moeite heb genomen om ze te bekijken.
Dan is het nu tijd om even op bezoek te gaan bij Teti om te zien of daar nog iets verandert is sinds mijn laatste bezoek in 2012.

De piramide van Teti.

Een eerste beschrijving van de piramide is door John Shae Perring, een Britse antropoloog/egyptoloog in 1839 gedaan. De publicatie hiervan in 1842 werd door hem zelf verzorgd en door Richard William Howard Vyse, een collega van hem. Carl Richard Lepsius, een Duitse egyptoloog bezocht Sakkara tijdens zijn Egypte-epeditie in 1842–1846 en beschreef tussen december 1842 en mei 1843 de aanwezige ruïnes. De Teti-Piramide nam hij op onder nummer XXX in zijn piramidenlijst. Gaston Maspero drong in 1882 als eerste door in de grafkamer. De aldaar aangetroffen piramideteksten zijn door Emil Brugsch, Urbain Bouriant en Charles Wilbour gekopieerd.
Systematische opgravingen in de omgeving van de piramide begonnen in 1905 onder leiding van James Edward Quibell, een Engelse egyptoloog. Ze duurden tot 1908. Tussen 1920 en 1924 werd een groot deel van de Dodentempel onderzocht door Cecil Mallaby Firth, een Britse egyptoloog. Vanaf 1950 vonden er verdere opgravingen plaats onder leiding van Sainte Fare Garnot, Philippe Lauer en Jean Leclant, een drietal Franse egyptologen.

Klik op de foto om meer te zien van de piramide van Teti

Nou dat was ook weer een leuk weerzien met dit prachtige bouwwerk.
Wil je een vergelijk maken met mijn bezoek in 2012, klik dan hier voor de destijds genomen foto's.
Mocht je jezelf inmiddels afvragen waarom ik de prachtige mastaba van Kagemni niet bezoek, de reden hiervoor is dat ik deze al in 2012 heb bezocht en ik moest kiezen i.v.m. de beschikbare tijd, de 2012 foto's vind je hier.
In de tijd dat ik binnen was heeft Olette de gelegenheid te baat genomen om even uit te rusten in de schaduw en dat bleek leuke gevolgen te hebben, ze was namelijk in gesprek geraakt met een andere bewaker en de uitkomst daarvan was dat hij ons wel een deel van het complex wilde laten zien waar je normaal niet zo snel komt namelijk onder meer de piramiden van de koninginnen van Teti en nog wat andere oudere bouwwerken, spannend.

Koninginnen piramiden bij Teti.

Uiteraard mocht ik van de bewaker hier nooit iets over vertellen want dit was allemal geheim, hun gebruikelijke verhaal om zo maar te zeggen. Na over een paar muren te zijn geklommen en een meter of 50 te hebben gelopen stond ik voor de nog niet zo lang geleden ontdekte piramide van de moeder van Teti, zijnde Sesheshet, met daar naast de 2 piramiden van de vrouwen van Teti, zijnde Iput I en Khuit II. Helaas is er niet zo heel veel meer van over, maar toch is het geweldig om dit met eigen ogen te mogen aanschouwen, fascinerend.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramiden van de koninginnen.

Magnifiek weer, maar dit is nog niet alles, er moesten ook nog een paar tombes worden bekeken volgens de aardige bewaker, dus op naar de tombes.

Tombe van Ankhmahor.

Deze tombe of mastaba is uit de zesde dynastie tezamen met die van Mereroeka en Kagemni. In de ingang zijn scenes te zien van de landbouw. Medische scenes worden getoond in de doorgang die leid naar een kamer met 5 pilaren. Aldus wordt deze tombe omschreven als het graf van de arts. Ankhmahor was echter geen arts, hij was een ka-priester. De reliëfs in de kamer met pilaren zijn helaas niet meer in een goede conditie. De toegang was afgesloten omdat hier wellicht niet zo veel toeristen komen, maar de bewaker had uiteraard een sleutel bij zich.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de tombe van Ankhmahor.

De volgende tombe om te bekijken lag direct naast de tombe van Ankhmahor, namelijk de tombe van Neferseshemptah.

Tombe van Neferseshemptah.

De eigenaar van deze tombe had de volgende titels, "Inspecteur van de Priesters van de piramidestad van Teti, Steward van de Piramide van Teti", gedurende de begin jaren van dynastie 6.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de tombe van Neferseshemptah.

Na deze ook weer zeer interessante tombe nam de bewaker ons mee naar, de tombe van Nikauisesi.

Tombe van Nikauisesi.

Alvorens naar binnen te gaan moest ik eerst mee lopen naar de achterzijde van de tombe, alwaar zich een ook mooi portaal bevindt, toch wel fijn zo'n bewaker die je meeneemt naar plekjes waar de doorsnee toerist niet komt.......
De tombe is ontdekt in 1979-80 door de "Supreme Council of Antiquities" destijds genaamd " the Egyptian Antiquities organisation" onder leiding van Dr. Mahmud Abder-Raziq.
Alhoewel de tombe een stuk kleiner is dan de mastaba van Kagemni, bevat deze toch nog vijf kamers, waarvan er vier zijn gedecoreerd, alsmede een serdab en een binnenplaats met een trap naar het dak.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de tombe van Nikauisesi

Mooi, mooi, mooi, inmiddels zijn we bijna gereed met het bezichtigen van al het moois in Sakkara, ik wil toch nog even proberen om bij de piramide van Sekhemchet te komen om te zien wat daar nog van over is.

Piramide van Sekhemchet.

Om daar te komen moest ik eerst weer terug lopen naar de piramide van Unas, daar aangekomen dachten ze dat ik weer naar binnen wilde gaan bij Unas, maar toen ik zei dat ik naar Sekhemchet heen wilde gaan was de eerste reactie van de bewaker dat deze gesloten was en het dus niet kon. Een blik naar de naast hem zittende politieagent gaf al snel de doorslag want hij lachte en zei ach waarom ook niet en hij stuurde een andere bewaker met mij mee om de weg door de woestijn te wijzen.
Het gehele complex werd gebouwd door farao Sekhemchet, de opvolger van Djoser. Het complex ligt dan ook vlak bij dat van Djoser en qua bouwplan zijn de gelijkenissen zeer groot. Volgens sommige egyptologen was de bouwer van beide complexen mogelijk dezelfde, namelijk de bekende architect Imhotep.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramide van Sekhemchet.

Geweldig, ondanks dat er niet veel van over was ben ik toch blij om de 400 meter lopen door de woestijn te hebben gedaan zodat ik ook deze piramide heb gezien, waarmee het totaal komt op 16 piramiden.
Tijd om naar de piramiden van Pepi I en Pepi II op zoek te gaan, vlak bij de uitgang van het Sakkara complex nog wel even gestopt om de daltempel van Unas te fotograveren.

Daltempel van Unas.

De daltempel lag samen met zijn haven aan de westoever van een hedendaags niet meer bestaand meer, die ook wel als het Unasmeer wordt aangeduid. De tempel is door het roven van de stenen erg beschadigt, maar sommige kolommen zijn in verschillende musea bewaard gebleven. De toegang tot de tempel is aan de oostzijde over de kade van de haven. Hier hebben ooit 8 m hoge zuilen van roodgraniet gestaan. Twee andere ingangen bevonden zich in het noorden en het zuiden, die beiden voorzien waren van twee zuilen van 5,21 m hoog. Aan de westkant van de tempel begon de causeway naar de piramide. Decoraties van de tempel zijn slechts fragmentarisch voorhanden. De motieven op de decoraties waren godheden, offergavendragers en boten.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de daltempel van Unas.

Zo dat was het dan, wat zou het toch mooi zijn indien je dit complex in de oudheid in al zijn glorie zou kunnen aanschouwen........

Op zoek naar de piramiden van de beide Pepi's besloten we al snel dat we beter de desbetreffende man konden bellen zodat we niet teveel tijd zouden kwijtraken aan de zoektocht en dat bleek een juiste keuze te zijn. Want je moet echt de weg wel weten wil je er dichtbij komen met de auto.
Na een telefoontje was hij al snel bij ons en leidde ons naar de eerste piramide, die van Pepi II, overigens was het nog wel een wandeling van zo'n 600 meter door de woestijn alvorens ik er was, de chauffeur en Olette bleven achter bij de auto omdat het nogal ver was.

Piramide van Pepi II.

Het complex bestaat uit de hoofdpiramide, een Ka-piramide, 3 koninginnepiramiden, een daltempel en een dodentempel, met elkar verbonden door een 400 meter lange verhoogde weg (causeway), lopend vanaf de Nijl tot aan de piramide. Helaas mag je ook hier niet naar binnen, jammer, jammer.

Schematische weergave van het complex, met dank aan Neithsabes.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramide van Pepi II.

Schitterende piramide weer, wat geweldig en wat ook mooi is, er vlakbij ligt een gigantische mastaba namelijk die van Shepseskaf een farao uit de vierde dynastie. En daar neem ik uiteraard ook een kijkje.

Mastaba van Shepseskaf.

Shepseskaf's tombe is een geweldige mastaba te Sakkara, die oorspronkelijk was genoemd "Shepseskaf is gezuiverd", nu is deze bekend als mastabet Fara'un. Deze mastaba werd als eerste herkend als zijnde een mastaba door Richard Lepsius, een Pruissische egyptoloog in het midden van de 19de eeuw en werd als eerste opgegraven door Auguste Mariette in 1858. Door een mastaba te bouwen voor hemzelf, brak Shepseskaf met de 4de dynastie traditie om grote piramiden te bouwen. Zijn voorgangers bouwden 2 piramiden te Gizeh en eentje in Aboe-Rawash; terwijl Snofroe, de stichter van de vierde dynastie in zijn eentje 3 piramiden bouwde tijdens zijn regeerperiode. Het is niet duidelijk waarom Shepseskaf geen piramide voor hemzelf heeft gebouwd, alhoewel er natuurlijk verschillende theorieën over zijn om zijn keuze te verklaren, google maar eens.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de mastaba van Shepseskaf.

Zeer indrukwekkend allemaal, whouw. Dit was de wandeling door de woestijn dubbel en dwars waard.
Nu op naar het piramidecomplex van farao Pepi I.
Hiertoe moesten we weer het dorp in en hebben we Olette en de chauffeur afgezet bij het winkeltje van mijn begeleider zodat ze daar even konden uitrusten in de schaduw, wij gingen vervolgens lopend naar de piramide van Pepi I en nog meer zoals later blijkt.

Piramide van Pepi I.

De Piramide van Pepi I. in Sakkara-Zuid werd Men-nefer-Pepi genoemd, "Permanent en perfect is de piramide van Pepi". Hieruit ontstond later de naam Memphis voor de hoofdstad van het rijk. Tegenwoordig is de piramide helaas erg vervallen, zodat van de buitenkant de afdekking van de grafkamer herkenbaar is. Dezegrafkamer bevat ook Piramide Teksten ala Pepi II, Unas en Teti.
Tijdens de zoektocht naar de twee piramiden der koninginnen Anches-Merire werd begin 1995 door Jean Leclant een tot dusver onbekende piramide ontdekt, met dodentempel en restanten van een obelisk, die op grond van inscripties aan Pepi en een koningin Merit-Ites toegekend werd. Merit-Ites zou een verdere vrouw, dochter of kleinkind zijn van Pepi. De Egyptische antiquiteitendienst dateert deze piramide echter in de achtste dynastie. Wellicht komt er binnenkort meer duidelijkheid hierover.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramide van Pepi I.

Aangezien men nog druk bezig was met de opgravingen alhier, mocht ik van de plaatselijke bewaker niet te dicht bij komen, maar mocht ik wel van een afstandje foto's nemen.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de piramide van de onbekende.

Magnifiek wederom, wat is het toch mooi hier als je van deze oude monumenten houdt.
Nu dan maar weer terug lopen naar het dorp om even wat te drinken om vervolgens door te rijden naar Abusir.

Echter aangekomen bij Abusir bleek dat we er niet op mochten omdat men daar bezig was met opgravingen, maar zei de inspecteur met een uur of anderhalf zijn ze weg en kan het wel, daarop besloten wij om dan maar eerst naar Aboe Ghorab te rijden om de zonnetempel van Nioeserre te gaan bekijken.

Zonnetempel van Nioeserre.

De zonnetempel van Nioeserre met de naam Šsp-jb-Rˁ (schesep-ib-Re - "Gelukzaligheid van Ra") ligt ca. 1200 meter ten noordoosten van de piramiden van Abusir.
De tempel van de Zonnegod onderscheiden zich behoorlijk van die van andere goden. Terwijl bij de andere goden het idee van een huis opkomt, waarin de god aanwezig is, hebben de zonnetempels de vorm van een open binnenplaats, met in het midden een altaar en een cultusobject. Ze hebben het karakter van een plaats der aanbidding. Ze passen in het concept van de tempel, maar hebben nog steeds hun eigen karakter. De cultus van de Zon nam in de Egyptische traditie een centrale rol in. Niettemin, is de kennis van heiligdommen van de zon slechts selectief. Er zijn acht zonnetempels bekend, maar er zijn er tot nu toe slechts twee opgegraven.

Om er te komen was een ander verhaal, na veel te vragen kwamen we uiteindelijk aan de achterkant van het dorp uit bij de woestijn, echter daar stond een enorm lange muur zonder doorgang, m.a.w. we konden niet verder. Gelukkig waren daar net een aantal mensen aan het werk en na enige conversatie kregen we te horen dat de eigenaar van het bepaald niet kleine huis met manege erbij wel wat zou kunnen regelen. Het bleek dat ik op een paard moest gaan rijden aangezien dat het makkelijkste zou zijn gezien de af te leggen afstand. Helaas heb ik nog nooit paard gereden dus moest ik dan maar achterop gaan zitten, aldus geschiedde. kan wel zeggen dat dit niet echt comfortabel was haha, maar goed na een rit van zo'n 2 km hield de muur op en konden we het terrein op, wat in hield 2 km terug door de woestijn pffft. De terugweg besloot ik maar om te gaan lopen, want mijn achterste vond het allemaal niet zo fijn meer, ongetraind zoals ik ben op dit gebied.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de Zonnetempel van Nioeserre.

Al weer leuk, apart en interessant om gezien te hebben.
Zoals gezegd, de terugweg heb ik maar gelopen en terug bij de manege na een kopje thee besloten om Abusir ditmaal maar niet te gaan doen, ook al gezien de tijd.
Mocht je geïnteresseerd zijn in foto's van Abusir dan kun je hier klikken voor de foto's die ik in 2012 heb genomen.
Terug naar Caïro dus om vanavond de "Sound and Light Show" bij Gizeh te gaan zien, zal mij benieuwen.....

Sound and Light show.

De Sound en Light Show bij de piramiden van Giza, veel over gehoord en ook lang geleden al eens deels gezien in de James Bond film uit 1977 "The spy who loved me". Om alles goed te kunnen zien maar VIP-tickets gekocht omdat deze slechts 30 pond duurder waren dan het reguliere ticket.
Na een plaats te hebben uitgezocht op de eerste rij, wachten we vol spanning op het begin van de show.
Deze spanning ebte echter snel weg toen het eenmaal begonnen was, de show was in mijn optiek dramatisch qua lichteffecten, het leek er sterk op dat men nog qua techniek ik de tachtiger jaren was blijven hangen, m.a.w. het kan 1000x beter dan wat men nu doet.
En daar komt ook nog bij dat het verhaal wat tijdens de lichtshow wordt verteld, historisch gezien vol zat met onwaarheden.
Kort gezegd eigenlijk was het jammer geld om hier naar toe te zijn geweest, maar ik was in de buurt en kan dus nu persoonlijk een oordeel geven, doe er mee wat je wilt.
Ik kan alleen maar hopen dat men hier wat gaat veranderen zodat e.e.a. wat professioneler overkomt en het publiek een tevreden gevoel heeft na afloop i.p.v. een teleurstellend gevoel.

Klik op de afbeelding om meer te zien van de Sound and Light show.

Gelukkig was de rest van de dag wel fantastisch en staat de teller m.b.t. de bekeken piramiden ondertussen wel op 22, met nog meer te komen, want morgen op mijn laatste dag alhier staat het Giza-plateau op de lijst.

Tot morgen.

Naar dag 6

Naar de inhoudsopgave